Format numer 87
Drodzy Czytelnicy !
To ostatni numer „Formatu” przygotowany pod moim redaktorskim kierownictwem. Minęło 30 lat funkcjonowania czasopisma, które miałem okazję zainicjować i prowadzić od 1990 roku. Był to czas niezwykłych doświadczeń, wielu zmian, bywało że błędów, ale też wielu sukcesów – i to właśnie one określiły wysoką pozycję pisma na forum krajowym. Było to możliwe dzięki licznemu gronu współpracowników z kraju i korespondentów zagranicznych – im wszystkim szczerze w tym momencie pragnę podziękować i życzyć kontynuacji aktywności na polu krytyki i historii sztuki.
Szanowni Państwo, zdałem sobie sprawę z potrzeby zmiany pokoleniowej. Co zadecydowało o takiej decyzji, choć podchodzę do niej – mimo wszystko – w nastroju raczej melancholijnym niż euforycznym, to stąd wiodąca tematyka 87. numeru „Formatu”. Ten motyw podejmują w swych tekstach M. Braun, U. Benka i C. Wąs, ale także czas „przełomu” pandemicznego (jeśli taki jest rzeczywiście?) narzuca rodzaj refleksji o wydarzeniach i postawach twórczych oddających nastrój tego okresu. Już tradycyjnie referujemy ważniejsze wydarzenia wystawiennicze w kraju. I – w miarę możliwości – poza granicami (por. Fotofestiwal w Łodzi, Survival czy WRO we Wrocławiu). Odciążając się od obowiązku kierowania redakcją pisma, mam zamiar nadal aktywnie uczestniczyć w życiu artystycznym, proponując teksty, o ile będą one mieścić się w nowej koncepcji „Formatu”. Przekazuję kierownictwo pisma kompetentnej młodej osobie, nb. wieloletniej naszej współpracowniczce i życzę jej powodzenia w tej zobowiązującej roli. Mam świadomość, że czas i aktualna sytuacja wymaga nowego, innego spojrzenia na zadania krytyki artystycznej i realizacji oczekiwań wydawcy czasopisma. Życzę nowej Redaktorce powodzenia i spełnienia jej aspiracji publicystycznych, a naszym Czytelnikom nowych wrażeń i satysfakcji z odbioru pisma, które – co pragnę zasygnalizować – poszerza swoją edycję o nową stronę internetową i zwiększa aktywność w mediach społecznościowych.
Andrzej Saj
Dear Readers!
This is the last issue of „Format” prepared under my editorial management. It has been 30 years of the journal which I had the opportunity to initiate and lead since 1990. It has been time of extraordinary experiences, many changes, sometimes mistakes, but also many successes thanks to which the journal got a high position on the national forum. It was possible thanks to a big group of collaborators from Poland and abroad – I would like to sincerely thank all of them now, and wish them to continue their activities in the field of art history and criticism.
Ladies and Gentlemen, I realized the need of a generational change. The reason of this decision – although I approach it rather with melancholy than euphoria – are the main topics of the current, 87th issue of „Format”. This topic is taken up in the texts of M. Braun, U. Benka and C. Wąs, but also the time of the pandemic „breakthrough” (if it is really happening) imposes a kind of reflection on the events and creative approach that reflect the mood of this time. Traditionally, we report the most important exhibitions in the country, as well as – if possible – abroad (i.a. Fotofestival in Łódź, Survival or WRO in Wrocław). Leaving the editorial duties of the journal behind, I am still going to live an artistically active life, and to propose some texts as long as they fit the new concept of „Format”. I pass the leadership of the periodic to a young, competent person who has been our long-time collaborator, and I wish her luck in this demanding position. I am aware that the time and the present situation require a new, different approach to the tasks of artistic criticism, as well as expectations of the publisher of the magazine. I wish the new Editor-in-chief good luck and fulfillment of her journalistic aspirations. I wish the Readers new impressions and satisfaction from reception of the journal which – as I wish to mention – expands its edition with a new website and becomes more active in social media.
Andrzej Saj
W numerze
TEMATY
4. Monika Braun. Melancholia naszych czasów
7. Urszula Benka. Melancholia
10. Cezary Wąs. Treści ideowe przedstawień melancholii w sztuce
WYDARZENIA
13. Anna Kania Saj. Ponad podziałami – Fotofestiwal 2021
17. Krzysztof Jurecki. Czuła uwaga. Urszula Czartoryska
wobec fotografii
20. Agnieszka Kubicka-Dzieduszycka. Cyfrowe
ruiny, tafle ekranów i syreni śpiew
22. Piotr Jakub Fereński, Anna Kwapisz. Biennale
WRO – Konkurs dyplomów
25. Alicja Klimczak-Dobrzaniecka. Survival XIX
Nigdzie stąd nie pojedziecie
28. Marta Raczek-Karcz. Sprzeczne przyszłości
32. Bożena Kowalska. O kilku ważnych problemach sztuki
z wystawą w tle
36. Jolanta Ciesielska. Sokołowsko 2021
38. Justyna Teodorczyk. Czy wciąż człowiek?
POSTAWY
40. Andrzej Saj. Częstochowskie przyzwolenie (O wystawie M. Berdyszaka w BWA)
44. Justyna Teodorczyk. „Dialogi” Kosałki w Legnicy
46. Lena wicherkiewicz. Krajobraz po…
50. Andrzej Mazur. Witold Vito Wójcik – etapy rozstrzygnięte i obecność
52. Roger Piaskowski. Niebieski Telemach
54. Elżbieta Łubowicz. AUTOPORTRET-CIEŃ
57. Jan Wiktor Sienkiewicz. Muzyczność dłuta i pędzla Wojciecha Sobczyńskiego rozmowy
ROZMOWY
60. Edwarda Dwurnika szczere malowanie, nie kombinowane (z artystą rozmawia Krzysztof Stanisławski)
64. Marek Szczęsny – płótna i papiery (z artystą rozmawia Renata Głowacka)
68. Odpowiedzialność wobec wyzwań (Rozmowa z Rektorem ASP we Wrocławiu Wojciechem Pukoczem)
MOTYWY – 75 LAT ASP WROCŁAW
70. Andrzej Kostołowski. GNIAZDO
74. Monika Braun. Miejsce marzenia
78. Andrzej Saj. Made in Akademia
REMINISCENCJE
82. Joanna Mielech. Wtajemniczone malarstwo Urszuli Broll
86. Zbigniew Kresowaty. „Księga obrazów” – wspomnienie o twórczości Marka Ostoi-Ostaszewskiego
89. Agnieszka Szkopek. ZDARZENIA
92. Maciej Maruga Góralski. Tomasz Sikorski (1953 - 2021)
RELACJE
93. Jakub Jernajczyk. Wzorowa wystawa – wirtualnie i w realu
96. Manfred Bator. Oprowadzanie po wystawie, czyli W. Liszkowskiego „Fluktuacje – sztuka osobista”
98. Andrzej Mazur. Magda Hueckel – fragmenty określeń
100. Alicja Jodko. O „Zarazie ziemniaczanej” w galerii i „Historii sztuki” w pomidorach na podwórku
102. Katarzyna Zahorska. Dominika Olszowy. Pyszne danie jednogarnkowe
104. Dorota Koczanowicz. Pomiędzy przyjemnością a zobowiązaniem
106. Karolina Prymas-Jóźwiak. Niekonwencjonalna retrospektywa: RAFAŁ BOETTNER-ŁUBOWSKI / „WOBEC PRZEDMIOTU… WYBRANE PRACE Z LAT 2004-2021”
108. Katarzyna Kasia. Miodem płynące – manifest międzygatunkowej solidarności
110. Alicja Klimczak-Dobrzaniecka. Pole Regeneracji
112. Alicja Klimczak-Dobrzaniecka. Nagi nerw. Studio mistrzyni: Rajkowska
KONTAKTY
114. Marija Podzorova. Od chaosu do kształtowania nowego świata: współczesna
sztuka włoska w Warszawie
117. Mirosław Rajkowski. Ars Electronika 2021
120. Irakli Dzneladze. InterchanGE – Batumi 2021
123. Wojciech Antoni Sobczyński. List z nad Tamizy i imperialne sentymenty
INTERPRETACJE
126. Bogusław Klimsa. ŻARTY PANA GETA
128. Joanna Turowicz. Sposoby widzenia i fotografowania
130. Urszula Benka. MYŚLEĆ PO NOWEMU
131. Joanna Mielech. JTF – 60 lat
132. A.S. ZDARZENIA
132. T.Z. Rezonanse sztuki
133. Bogusław Jasiński. Język i przedmiot – w różnych stoją światach
134. Janusz Mielczarek. Wspomnienie o Mieczysławie Cybulskim
134. G.B. Tablica upamiętniająca Galerię Pod Moną Lisą
134. Alicja Klimczak-Dobrzaniecka. Sztuka idzie na wolność
135. Międzynarodowe uznanie dla okładki Formatu
Okładka: Krzysztof Saj, Melancholia (Pałac Krasków), 2005 r.
